Ayağın içe doğru kıvrık olduğu, topuğun yukarıda parmak ucunun aşağı baktığı doğumsal ayak anomalisine “çarpık ayak deformitesi”, tıbbi olarakta ”Clubfoot” veya “Pes Ekinovarus (PEV)” denir.
Doğuştan Çarpık Ayak (PEV)
Ayakta en sık rastlanan doğumsal şekil bozukluklarından biridir ve ortalama her 1000 doğumda 1 görülür. Vakaların yarısında her iki ayakta görülür. Erkek bebeklerde, kızlara oranla görülme riski daha fazladır. Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle beraber; neden olarak genetik ve çevresel faktörlerin kombinasyonu sorumlu tutulmaktadır.
Erken tedavi ile Çarpık Ayak Düzeltilebilir !
Çarpık ayak sorunu doğum sonrası mümkün olan en kısa zamanda tedaviye başlanmalıdır. Erken dönemde ameliyatsız tedavi edilebilen çarpık ayak sorununda tedavisi geciktirildiği takdirde kemiklerde şekil bozukluğu gelişir ve açık cerrahiler kaçınılmaz olur.
Çarpık ayak Ponseti tekniği denen özel bir manipülasyonla tedrici olarak düzeltilerek alçıya alınır. Kısalmış olup da esnetilmeye çalışılan yumuşak dokulardaki kollajen, zamanla akordeon gibi açılarak uzar ve bir sonraki alçıda ayağın bir miktar daha düzelmesine imkân verir. Bu şekilde haftada bir alçı değiştirmek suretiyle hastalığın ağırlık derecesine göre toplamda 6-9 kez alçı yapılır.
Erken tedavi ile Çarpık Ayak Düzeltilebilir !
Çarpık ayak sorunu doğum sonrası mümkün olan en kısa zamanda tedaviye başlanmalıdır. Erken dönemde ameliyatsız tedavi edilebilen çarpık ayak sorununda tedavisi geciktirildiği takdirde kemiklerde şekil bozukluğu gelişir ve açık cerrahiler kaçınılmaz olur.
Çarpık ayak Ponseti tekniği denen özel bir manipülasyonla tedrici olarak düzeltilerek alçıya alınır. Kısalmış olup da esnetilmeye çalışılan yumuşak dokulardaki kollajen, zamanla akordeon gibi açılarak uzar ve bir sonraki alçıda ayağın bir miktar daha düzelmesine imkân verir. Bu şekilde haftada bir alçı değiştirmek suretiyle hastalığın ağırlık derecesine göre toplamda 6-9 kez alçı yapılır.
4. haftanın bitiminde topuk ayak tabanı seviyesine inmemiş ise, anestezi altında topuğun normal konumuna inmesini engelleyen Aşil tendonu cerrahi işlemle kesilir (Aşilotomi). Bu işlem olguların %85-90 gibi büyük bir çoğunluğunda gerekmektedir. Bu işlemi takiben 4 haftalık son alçı uygulanır. Bu süre içinde kesilen Aşil tendonu yeni ve istenen uzunlukta gelişir.
Perkütan Aşilotomi sonrası veya cerrahi müdahale gerekmeksizin düzelen ayaklarda uygulanan alçının çıkarılmasını takiben hastaya çarpık ayak ponseti cihazı olarak adlandırılan özel bir ortez giydirilir. Ortez ilk 3 ay 24 saat giydirilirken sonraki günlerde azaltılarak sadece gece kullanılmaya başlanır. Toplamda 4 yaşına kadar ortez kullanılmalıdır. Bu tedavinin en önemli bölümünü oluşturur. Eğer ebeveynler cihazı kullanmazlar ise ayak eski haline meyleder. İlk bir yaş içinde görülen yinelemelerin tedavisi yine alçılama ile yapılır. Daha büyük yaşlardaki yenilemelerde tendon nakli ameliyatları gerekir.
Tedavinin Başarısı
Erken tedaviyle çarpık ayak çok büyük bir çoğunluğu çocukluk döneminin ilk yılında düzeltilebilir. Sadece deformasyon olan ayak diğer ayağa göre 0.5-1.5 numara daha küçük kalır, aynı taraftaki baldır daha ince ve az miktarda kısa kalabilir. Doğuştan çarpık ayaklı çocuklar iyi tedavi edilirse, tamamen normale yakın bir ayak yapısına sahip olabilirler. Bu çocuklar hayatını normal olarak sürdürürler, yürüme ve koşmalarında problem yaşamazlar. Özel ayakkabı ihtiyacı göstermezler.
