Çocuklarda kırıkların önemli bir bölümü dirsekte oluşur. Çünkü düşme sırasında vücudun yere çarpmasını önlemek için el veya dirseğimizi kullanırız. Yine dirsek eklemi, cilt altı yumuşak dokunun en zayıf olduğu eklemlerimizdendir. Bu durum onu travmalara açık hale getirir.
ÇOCUK DİRSEK KIRIKLARI
Dirsek Kırığı belirtileri nelerdir?
Düşme veya çarpma sonrasında dirsekte ağrı, hassasiyet ve şişlik var ise kırık olabileceği mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Çocuklar ağrı varsa eklemlerini hareket ettirmezler. Çok bariz kırıklarda eklemde şekil bozukluğu da görülür. Şişme sonrası zamanla morarmalarda ortaya çıkar.
Dirsek bölgesinde hangi kırık tipleri görülür?
Çocuklarda dirsek üzerine düşme ve çarpmalar sonucu görülebilecek kırıklar; Dirsek üstü (suprakondiler) kırıkları, dirsek makarası (kondiler) kırıkları, dirsek yan çıkıntı (epikondiler) kırıkları, büyüme plaklarını içeren kırıklar (Epifizyoliz) olarak sınıflandırılır.
Dirsek iç ve dış çıkıntı (epikondil) kırıkları:
Dirsek çıkıntısı kırıkları, dirsek makarasının iki yanındaki epikondil denilen çıkıntıların kırığına denmektedir. 9-14 yaşlarındaki çocuklarda daha sık karşılaşılmaktadır. Genellikle burada ki büyüme plaklarından ayrışma şeklinde kırıklar görülür.
Dirsek üstü kısım (suprakondiler humerus) kırıkları:
Humerus, yani kol kemiğinin dirseğe yakın bölgesinde oluşan kırıklardır. Suprakondiler humerus kırıkları (SHK) çocukluk çağında en sık görülen dirsek kırığıdır; tüm dirsek kırıklarının % 50 ila % 70’ini oluşturur. En sık 3 ila 10 yaş arasında görülür. Erkeklerde, kızlara göre 2-3 misli daha fazla rastlanır. Çocuklardaki SHK ciddiye alınmalıdır. Çünkü bu SHK’larında kırık uçlarının etkisiyle sinir veya damar hasarı gelişebilmektedir. Direk damar hasarı veya damarın kırık tarafından sıkışmasına bağlı olarak dolaşım bozulabilir. Vaktinde müdahale edilmezse zamanla ön kolda gangren gelişebilmektedir. Bu nedenle SHK erken ve dikkatli müdahale gerektiren ortopedik kırıklardır.
Kaymamış stabil kırıklarda uygun pozisyonda alçı tespiti yapılır. Kayma olan kırıklarda tedavi cerrahidir. Uygun manevralarla düzeltme sonrası kırık tespiti için kapalı veya açık cerrahi ile çapraz K teli konulur. Tespit süresi yaşa göre 4-6 hafta arasındadır.
Dirsek makarası (kondil) kırıkları;
Bu kırıklarda üst kol kemiğinin dirsek eklemini oluşturan makarasının bir parçası kırılmıştır. Bu kısım eklem yüzeyini oluşturduğundan kırık parçalar tam yerine getirilmelidir. Aksi taktirde eklemde hareket kaybı gelişebilir.
Büyüme plaklarını içeren kırıklar (Epifizyoliz):
Özellikle çocuklarda dikkat edilmesi gereken bir diğer konuda, kırık hattının büyüme plağını ilgilendirmesi sonucu bu bölgelerin zarar görmesi nedeniyle ileri yaşlarda dirsekte açılanma ve kısalık gelişimidir.
Röntgen görüntüsü itibariyle, tecrübeli olmayan hekimler, normalde aralık olarak görülen büyüme plağını kırık ile karıştırabilirler veya daha kötüsü kırığı büyüme plağı olarak değerlendirerek atlayabilirler. Bu nedenle çocuk kırıklarının uzman bir doktor tarafından değerlendirmesi çok önemlidir. Yine şüpheli durumlarda sağlam dirsek filmi çekilerek kıyaslama yapılabilir. Kıkırdaklarda kırık veya ayrışma düşünülüyorsa MRI istenebilir.
Büyüme plağı kırıklarının tedavisinde kırığın tam yerine konarak ve sabitlemesi şeklinde yapılır. Bazen büyüme plağı kırık oluşumu sırasında geri dönüşümsüz hasara uğrayabilir ve tedavi iyi yapılmasına rağmen zamanla şekil bozukluğu ve kısalık gelişebilir. Bu nedenle hastalar büyüme tamamlanana kadar takip edilmelidir.