OMUZ TENDON YIRTIKLARININ ARTROSKOPİK TAMİRİ

Omuzun yapısı nasıldır?

Omuz eklemi, kürek kemiğinin hafif çukur yüzü ile kol kemiğinin küre şeklindeki yüzeyi arasında oluşan bir eklemdir. Kalça ekleminin aksine omuz başı eklem çukuru içinde değil karşısında durur. Bu sebeple eklemin kemik stabilitesi zayıftır, asıl stabiliteyi ise tendon ve bağlar sağlar. Bu anatomik yapı sayesinde omuz vücudun en fazla hareket açıklığına sahip eklemidir. Buna  karşın stabilitesi zayıf ve hareketi geniş olan omuz ekleminde en fazla problemde tendon ve bağ yapılarında görülür.

Omuz eklemini hareket ettiren kaslar omuza yaklaştıkça tendon yapısına dönerek birbirine ve omuz kapsülüne yapışırlar. Bu oluşan yapıya omuzun döndürücü (rotator) kafı denir.  Bu yapının görevi omuzu yerinde tutarak omuz hareketlerini sağlamaktır.

 

Omuz Rotator Kaf  (RK) Yırtıkları nasıl oluşur?

Gençlerde düşme veya ciddi travma ile kaf yırtıkları oluşurken, ileri yaşta yıpranan tendonlar hafif zorlamalar veya günlük kullanım sonucu yırtılabilmektedir.

 

Omuz Rotator Kaf Yırtıklarının bulguları nelerdir?

Omuz ağrısı, gün içinde zorlayıcı aktiviteler sırasında olmakla birlikte asıl geceleri rahatsızlık verir. Hasta rahatsız olan omuzu üzerine yatamaz. Ağrı omuzdan başlayıp kolun üst kısmına doğru yayılır. Başlangıçta hastalar baş üstü aktivitelerde ve ağır zorlamalarda hareket güçlüğü yaşarken, zamanla elini baş üzerine kaldırmakta zorlanırlar. Kaf yırtıkları tam kat veya kısmı kalınlıkta olabilir. Tam kat yırtıklarda ilave olarak güç kaybı da vardır. Hasta kolunu başının üzerine kaldırmaz veya omuz hizasında tutması istenirse kısa bir süre sonra kolunu bırakmak zorunda kalır. Uzun süreli tamir edilmemiş tam kat yırtıklar zamanla omuz ekleminin hareket mekaniği bozularak eklemde kireçlenme ve hareket kaybına neden olurlar.

Omuz Rotator Kaf Yırtığında nasıl tanısı konur?

Bir kaç haftada geçmeyen omuz ağrısı veya omuz travması sonrası ağrıyla beraber kolu kaldırma güçlüğü durumlarında hekime başvurulmalıdır.

Tanı için hekiminiz eklem hareket muayenesi sonrası size rotator kaf yırtığı için bazı özel muayene testleri uygulayacaktır. Farklı teşhisler için ilave röntgen veya bilgisayarlı tomografi istenebilir. Eğer yırtık düşünülüyorsa omuz MRI ile tanı kesinleştirilir, yırtık boyutu tespit edilerek ameliyat planlaması yapılabilir.

Omuz Rotator Kaf Yırtığı Tedavisi nasıl yapılır?

Hastanın yaşına ve yırtığın şekline göre cerrahi dışı veya cerrahi tedaviye karar verilir.

Kısmi veya küçük yırtıklarda fizik tedavi, ağrı kesici ilaç tedavileri, buz uygulaması,  gibi enjeksiyonlar ile ağrı giderilip, hareket açıklığı artırılır. Tüm bu tedavilerin yırtığı iyileştirme şansı yoktur. Yırtık MRI kontrolleri ile takip edilmelidir. Eğer hastanın ağrısı rahatlamaz veya MRI’da yırtıkta ilerleme olursa cerrahi tedavi gerekir.

Tam kat yırtıklar, genç hastalar, kolunu ağır zorlayarak iş yapanlar ve kolda kuvvet kaybı olan hastalarda  direk cerrahi tedavi tercih edilir. Çünkü dikilmeyen yırtık zamanla büyüyecektir. Hatta yırtık uzun süre tamir edilmez ise kullanılmayan kas yağlanarak zamanla görev görmez hale gelir. Bu durumda dikilen kas görev görmeyeceği gibi ameliyat sonrası erken dönemde yırtık tekrar yırtılabilir.

Cerrahi tedavi yırtığın durumu, hastanın yaş ve aktivitesine bağlı olarak kapalı yani artroskopik tamir veya tendon nakli şeklinde açık cerrahi olarak yapılabilir. Eğer ileri derecede ihmal edilmiş ve tamir şansı olmayan kas yırtıklarında hastanın yaşı ileri ve omuz ağrılı ise omuz protezi uygulaması tercih edilebilir. Omuz protezi ile hareketler tam eskisi gibi olmasa da ağrı giderilebilmektedir.

Artroskopik Omuz Rotator Kaf Yırtığı Tamiri nasıl yapılır?

Hastaya çoğu zaman genel, bazende lokal anestezi (sinir bloğu anestezisi) uygulanır.  Omuz arka ve yan kısımlarında açılan 0.5 cm’lik deliklerden omuz içine artroskop denen kamera sistemi ile girilir.  Omuz içi görülerek muayene edilir. Yırtık şekli ve boyutu tespit edilir. Dikiş için kullanılacak aletlerin eklem içine ulaşacağı bir veya iki delik daha açılarak, yırtık uçları ve kemiğe yapışma kısımları tazelenir. Kemiğe dikiş çapası dediğimiz titanyum veya eriyebilir materyallerden yapılmış 0.5 cm lik çapalar yerleştirilir. Çapaların arkasındaki ipler ile tendon kemiğe dikilir.

Hastaneden kalış süreci bir veya iki gündür.

Artroskopik Omuz Rotator Kaf Yırtık Tamiri sonrası iyileşme ne kadar zamanda olur?

Ameliyat sonrası tamir sağlamlığına bağlı olarak 3 ile 6 hafta süreyle destekli (yastıklı) kol askısı kullanılır. Egzersizlere hemen başlanır ve hastane çıkışı fizik tedaviye minimum 3 ay devam edilir. Omuzun günlük aktivitelerde kullanılması 6. haftadan sonra mümkündür. Fakat aktif spora 6-9 aydan sonra izin verilebilir.

 

 

Rotator Kaf Tamir sonrası hangi komplikasyonlar gelişebilir mi?

  1. Yırtığın iyileşmemesi veya tekrarlaması: Hastanın yaşının ileri olması, yırtığın büyük ve adelenin zayıf olması, sigara kullanımı, erken dönemde aşırı zorlayıcı hareket yapılması, yeni travma oluşması, tamirin yeterli sağlamlıkta yapılmaması, kemik dokunun zayıf olması nedeniyle yırtık iyileşmeyebilir veya tekrarlayabilir. Bu durumda genellikle yeniden oluşan yırtıklar daha küçük ve ağrısız olduklarından tekrar ameliyat gerektirmezler. Güç kaybı ve şiddetli ağrı durumunda ameliyat yenilenmelidir.
  2. Omuz hareket kısıtlılığı: Ameliyat sonrası rehabilitasyonun erken başlanması ve doğru ve yeterli egzersiz yapılması bu komplikasyonu önleyecektir.